De belangstelling was zo groot dat we bij 150 aanmeldingen de inschrijving helaas moesten sluiten omdat de capaciteit van de gereserveerde zaal op de Hogeschool Utrecht bereikt was. 

Carla Bastemeijer, manueel therapeut en docent onderzoeker bij Erasmus Universiteit MC opende het symposium met het onderwerp ‘patient values bij patiënten met chronische pijn’, een toch ietwat ongrijpbaar begrip. Wat zijn nu precies patient values en hoe handelen we daar (onbewust) naar? Want natuurlijk handelen we dagelijks naar de waarden, voorkeuren en wensen van patiënten. Vaak doen we dat onbewust. Wat als we er nu wél bewust van zijn en er in ons klinisch redeneerproces ‘actief’ keuzes op afstemmen? Met die vraag hield Carla zich tijdens haar promotietraject bezig. De patient values zijn in te delen in drie thema’s: ‘de patiënt zelf’, ‘de interactie’ en ‘de professional’. Binnen deze thema’s zijn verschillende elementen te herkennen zoals: ‘uniciteit’, ‘autonomie’, ‘samenwerken’, ‘empowerment’, ‘technisch bekwaam’, ‘gewetensvol’, ‘inlevend’ en ‘responsief’. Denk daarnaast aan moreel handelen in de klinische besluitvorming, het respecteren van de grenzen van je patiënt, gelijkwaardigheid, het recht zelf besluiten te nemen en grip geven. Deze patient values zorgen voor interactie tussen het klinisch redeneren en het toepassen van externe evidentie bij elke unieke patiënt.

Dat zagen we ook bij Nico. Nico stond ‘centraal’ in de presentatie van Allard Bakker. Allard werkt als fysiotherapeut,  manueel therapeut en als docent fysiotherapie. Met behulp van  de casus van Nico bracht Allard zijn boodschap over: omarm je klinische onzekerheid. ‘De waarheid’ bestaat niet. De keuzes die je samen met de patiënt maakt tijdens het behandelproces zijn een continue afweging van externe evidentie, klinische expertise en de patiënt-waarden, voorkeuren en verwachtingen. Zo ook bij Nico, die  ervan overtuigd was dat manuele therapie in enge zin hem verder kan helpen. Dat staat tegenover de huidige evidentie dat het bij chronische rugpijn mogelijk onvoldoende resultaat zal bieden. De afweging was dat de uitslagen van een MRI een mogelijke indicatie om te opereren laten zien, wat echter geen optie was bij Nico. De samenwerking met een pijnpoli kon mogelijk uitkomst bieden. Kortom, een casus met veel overwegingen en onzekerheden. Herkenbaar vanuit de praktijk waar het biomedisch denken van Nico en zijn normen en waarden schuren tegen de bio psychosociale benadering van de manueel therapeut.

Peter Glashouwer, manueel therapeut en kerndocent Bewegingsstudies Hogeschool Utrecht, besprak de casus van Christine, een dame met schouderpijn na een vervelende ervaring met repositioneren. Christine ervaart regelmatig een klik die ze associeert met luxeren of subluxeren. Om deze klik te voorkomen, houdt ze haar scapula in hoogstand, tipping en tilting. In deze stand voelt de arm veilig, maar ze kan de arm steeds minder functioneel inzetten in haar dagelijkse activiteiten. Het positioneren van de scapula geeft meer beweeglijkheid, maar wekt meer pijn en een onveilig gevoel op. Ze hecht veel waarde aan veiligheid en duidelijkheid. Het idee is dat doelgericht gedrag altijd min of meer gebaseerd is op (fundamentele) waarden. Veiligheid en duidelijkheid zijn belangrijk voor Christine. Wat te doen als (beweeg)gedrag op basis van deze fundamentele waarden een belemmerende factor (gaan) vormen voor het herstel? Het was een mooi voorbeeld van een fundamentele ‘patient value’ waar we als manueel therapeuten in de praktijk mee te maken hebben en samen met de patiënt onze weg in zullen moeten vinden.

Wat nam ik mee naar de dagelijkse praktijk?

Verken de fundamentele waarden van die unieke patiënt, bespreek deze waarden en weeg ze zorgvuldig - samen met de patiënt - in de klinische besluitvorming, zodat je de patiënt in zijn kracht zet. Van onbewust bekwaam naar bewust bekwaam omgaan met patient values. Zoals Evidence based practise bedoeld is: patient values als een gelijkwaardige pijler naast de klinische expertise en de externe evidentie. De enige echte zekerheid die je hebt is de klinische onzekerheid. Hoe meer je leert, hoe meer vragen je krijgt. Omarm deze onzekerheid en durf hiermee te experimenteren!

Jeroen Dockx,
Ambassadeur NVMT