Bij objectieve observaties lijkt er echter geen scheefstand waarneembaar te zijn (ook als je erbij stilstaat dat de processus spinosus zelf niet ‘recht’ naar achter staat, maar tot zo’n 10* kan afwijken binnen de anatomische variabiliteit onder gezonde mensen).

Bij pijnklachten blijkt dat patiënten een verminderd of veranderend beeld van zichzelf krijgen,  voornamelijk in de regio waar de pijn wordt ervaren. Dit beeld uit zich op diverse manieren: het gevoel van een vergrote of verkleinde rug, ervaren scheefstanden, het veranderd aansturen van beweging en/of verminderde precisie van de sensoriek en/of locatiebepaling (2 puntsdiscriminatie bijvoorbeeld).

Deze veranderde lichamelijke perceptie komt voort uit een reorganisatie van de sensomotorische cortex. Uit wetenschappelijke studies blijkt een duidelijk verschil tussen gezonde mensen en mensen met bijvoorbeeld chronische lage rug pijn. Een groter deel van de cortex wordt geactiveerd wanneer een beweging gevraagd wordt, anderzijds wordt er een groter deel geactiveerd wanneer de rug aangeraakt wordt. Deze overlap van activatie, of verlies aan precisie, wordt ook wel smudging genoemd. Patiënten geven zelfs wel aan dat het voelt alsof het lichaamsdeel niet volledig bij de patiënt hoort (“the painfull body part is excluded from the sense of the self”). Het is zeer goed mogelijk dat dit gevoel bijdraagt aan het lijden van patiënten. Daarnaast lijkt er een relatie tussen psychosociale factoren en smudging van de cortex. Bij patiënten met negatieve psychosociale factoren werd namelijk meer overlap en/of smudging gevonden in de cortex.

Het is niet geheel duidelijk hoe smudging positief beïnvloed kan worden. Het lijkt aannemelijk dat motorisch leren een positieve invloed heeft op zowel de sensorische als motorische component. De sensorische component lijkt daarnaast positief beïnvloedbaar door sensorische prikkels, waaronder aanraken. Zodoende kan het mogelijk zijn dat mobilisaties de precisie vergroten en een positief effect hebben op de klachten van de patiënt. Veel is echter nog onduidelijk en daarom belangrijk om in de toekomst verder te onderzoeken.

Bronnen:

Tanaka, S., Nishigami, T., Ohishi, K., Nishikawa, K., Wand, B. M., Stanton, T. R., Yamashita, H., Mibu, A., Tokunaga, M., Yoshimoto, T., & Ushida, T. (2021). "But it feels swollen!": the frequency and clinical characteristics of people with knee osteoarthritis who report subjective knee swelling in the absence of objective swelling. Pain reports, 6(4), e971. https://doi.org/10.1097/PR9.0000000000000971

Nishigami, T., Mibu, A., Osumi, M., Son, K., Yamamoto, S., Kajiwara, S., Tanaka, K., Matsuya, A., & Tanabe, A. (2015). Are tactile acuity and clinical symptoms related to differences in perceived body image in patients with chronic nonspecific lower back pain?. Manual therapy, 20(1), 63–67. https://doi.org/10.1016/j.math.2014.06.010

Puentedura, E. J. and Flynn, T. W. (2016). Combining manual therapy with pain neuroscience education in the treatment of chronic low back pain: a narrative review of the literature. Physiotherapy Theory and Practice, 32(5), 408-414. https://doi.org/10.1080/09593985.2016.1194663

Geri, T., Viceconti, A., Minacci, M., Testa, M., & Rossettini, G. (2019). Manual therapy: exploiting the role of human touch. Musculoskeletal Science and Practice, 44, 102044. https://doi.org/10.1016/j.msksp.2019.07.008

Bullington, J., Embodiment and Chronic Pain: Implications for Rehabilitation Practice. Health Care Analysis, 2009. 17(2): p. 100-109.

Wand, B.M., et al., Disrupted Self-Perception in People With Chronic Low Back Pain. Further Evaluation of the Fremantle Back Awareness Questionnaire. The Journal of Pain, 2016. 17(9): p. 1001-1012.